Bài viết này xem xét các phương pháp phân bổ lại chi phí chung từ trung tâm chi phí dịch vụ sang các  trung tâm chi phí sản xuất trực tiếp 

Khi tính toán giá thành đơn vị theo phương pháp ấn định chi phí toàn bộ (absorption costing), mỗi đơn vị giá  thành sản phẩm được tính bằng chi phí trực tiếp và một phần thích hợp trong tổng chi phí chung phân bổ vào  sản phẩm (chi phí gián tiếp). 

Các trung tâm chi phí dịch vụ là những trung tâm tồn tại để cung cấp dịch vụ cho các trung tâm chi phí khác  trong công ty. Họ trực tiếp để tạo ra sản phẩm cuối cùng. Do đó, chi phí của họ được phân bổ lại cho các trung  tâm chi phí sản xuất trực tiếp để chi phí của họ có thể được tính vào sản phẩm cuối cùng. Bài viết này xem xét  các phương pháp khác nhau để phân bổ lại chi phí của trung tâm chi phí dịch vụ. 

Phương pháp trực tiếp 

Đây là phương pháp đơn giản nhất và lý tưởng để sử dụng khi các trung tâm chi phí dịch vụ cung cấp dịch vụ cho các trung tâm chi phí sản xuất, nhưng không cung cấp chéo dịch vụ cho nhau. 

Ví dụ 1: Chi phí chung của một công ty đã được phân bổ cho năm trung tâm chi phí như dưới đây. 

Việc sử dụng các trung tâm chi phí dịch vụ như sau: 

Trong tình huống này, chi phí của trung tâm chi phí dịch vụ chỉ đơn giản là ‘chia sẻ’ trên cơ sở sử dụng. Ví dụ:  trung tâm chi phí sản xuất A nên được tính bằng 40%, 75% và 30% tương ứng với chi phí chung của trung tâm  chi phí C và D và E. Điều này sẽ dẫn đến kết quả sau đây.

Lưu ý: Để đảm bảo rằng bạn không mắc bất kỳ lỗi số học nào, hãy kiểm tra xem chi phí ‘ban đầu’ ($80.000 +  $100.000+ $10.000 + $20.000 + $4.000 = $214.000) bằng chi phí ‘sau phân bổ’ ($100.200 + $113.800 =  $214.000) 

Phương pháp phân bổ từng bước 

Cách tiếp cận này được sử dụng tốt nhất khi một số trung tâm chi phí dịch vụ cung cấp dịch vụ cho các trung  tâm chi phí dịch vụ khác. Ví dụ 2 xem xét tình huống này. Trung tâm chi phí C phục vụ các trung tâm D và E,  nhưng D và E không phục vụ cho C. Trong trường hợp này, chi phí của trung tâm chi phí dịch vụ cung cấp  nhiều dịch vụ cho các trung tâm khác lớn nhất nên được phân bổ trước. Sau đó, ‘hạ cấp’ xuống trung tâm chi  phí dịch vụ cung cấp nhiều dịch vụ thứ hai, v.v. 

Ví dụ 2: 

Dữ liệu như Ví dụ 1 ngoài việc sử dụng các dịch vụ của C, D và E đã thay đổi. 

Việc sử dụng các trung tâm chi phí dịch vụ như sau:

Phương pháp đối ứng 

Cách tiếp cận này được sử dụng khi một số trung tâm chi phí dịch vụ cung cấp dịch vụ cho các trung tâm chi  phí dịch vụ khác và ngược lại, tức là sử dụng dịch vụ qua lại lẫn nhau. Trong ví dụ 3, trung tâm chi phí C phục  vụ trung tâm D và ngược lại. Trên thực tế, một công ty có thể chọn bỏ qua dịch vụ đối ứng này và phân bổ lại  các chi phí chung bằng cách sử dụng phương pháp phân bổ trực tiếp hoặc từng bước. Trong ví dụ 3, cách phân  bổ trực tiếp sẽ liên quan đến việc phân bổ lại chi phí chung của C trên cơ sở 40/90 và 50/90 tương ứng cho A  và B và bỏ qua dịch vụ đối ứng cho D. Chi phí chung của D cũng sẽ được phân bổ lại tương tự trên cơ sở 75/  95 và 20/95. 

Tuy nhiên, nếu chúng ta chọn phản ánh đầy đủ các dịch vụ đối ứng giữa C và D, một trong hai phương pháp  có thể thực hiện được – phương pháp phân phối lặp lại hoặc phương pháp đại số. Cả hai đều là phương pháp  sẽ cho kết quả như nhau. Ví dụ 3 chứng minh cả hai phương pháp. Trong kỳ thi, giám khảo sẽ cho biết rằng  họ muốn bạn sử dụng một hoặc một trong hai phương pháp này bằng cách yêu cầu một phương pháp ‘phản  ánh đầy đủ các dịch vụ đối ứng có liên quan’. Thực tế trong kỳ thi FMA/MA, chủ đề này sẽ được kiểm tra bằng  các câu hỏi hai điểm, trọng tâm sẽ là phương pháp đại số vì phân phối lặp lại sẽ tốn quá nhiều thời gian. 

Ví dụ 3: 

Dữ liệu như Ví dụ 1 ngoài việc sử dụng các dịch vụ của C và D đã thay đổi một lần nữa. Việc sử dụng các trung tâm chi phí dịch vụ như sau: 

Phương pháp phân bổ lặp đi lặp lại

Chú ý 1: Chi phí của E được phân bổ trực tiếp vì không có dịch vụ đối ứng nào liên quan. Chú ý 2: Việc bắt đầu với trung tâm chi phí nào trong số hai trung tâm chi phí còn lại không thực sự quan  trọng. 

Chú ý 3: Trong lần phân bổ lại cuối cùng, chi phí chung của D được phân bổ trên cơ sở 75/95 cho A và 20/95  cho B. Dịch vụ đối ứng cho C được bỏ qua vì không quan trọng. 

Phương pháp đại số 

Chúng ta có thể thiết lập quy trình phân bổ lại chi phí chung dưới dạng một tập hợp các phương trình. Giả sử: 

A = tổng chi phí chung $ được phân bổ cho bộ phận A 

B = tổng chi phí chung $ được phân bổ cho bộ phận B 

Khi đó: 

A = 80.000 + 0,40 C + 0,75 D + 0,30 E 

B = 100.000 + 0,50 C + 0,20 D + 0,70 E 

C = 10.000 + 0,05 D 

D = 20.000 + 0,10 C 

E = 4.000 

Thay thế phương trình D vào phương trình C: 

C = 10.000 + 0,05 (20.000 + 0,10 C) 

C = 11.055,3 

Thay thế vào phương trình D: 

D = 20.000 + 0,10 × 11.055,3 

D = 21.105,5 

Cuối cùng, thay các giá trị trên vào các phương trình tính được A và B, tổng chi phí chung được phân bổ cho  từng trung tâm chi phí sản xuất là: 

A = 80.000 + 0,40 × 11.055,3 + 0,75 × 21.105,5 + 0,3 × 4.000 

A = 101.451,2 

B = 100.000 + 0,50 × 11.055,3 + 0,20 × 21.105,5 + 0,7 × 4.000 

B = 112.548,8

Những kết quả gần bằng với phương pháp phân bổ lặp đi lặp lại. 

Câu hỏi mẫu 

Câu hỏi sau đây đại diện cho các câu hỏi về chủ đề này mà bạn có thể gặp phải trong kỳ thi FMA/MA. 

Một công ty có hai trung tâm chi phí sản xuất (V và W) và hai trung tâm chi phí dịch vụ (X và Y). Các chi phí  chung sau đây đã được phân bổ cho bốn trung tâm chi phí. 

Công ty đã tính toán mức sử dụng dịch vụ của X và Y như sau. 

Tổng chi phí chung của trung tâm V sẽ là bao nhiêu nếu công ty sử dụng phương pháp phân bổ từng  bước để phân bổ lại chi phí chung cho trung tâm chi phí dịch vụ? 

1. $10,400 
2. $10,720 
3. $16,400 
4. $16,720  

Câu trả lời đúng là: D ($6.000 + $4.000 × 0,6 + 0,8 × ($10.000 + 0,1 × $4.000))